Koszt ładowania pojazdu elektrycznego z domowej instalacji PV jest jednym z najczęstszych pytań zadawanych przez osoby rozważające inwestycję w energię odnawialną. W powszechnym przekonaniu korzystanie z własnego prądu oznacza „darmowe” ładowanie, jednak rzeczywistość jest bardziej złożona. Należy uwzględnić koszt zakupu i montażu instalacji, jej amortyzację w czasie oraz efektywność wykorzystania energii do realnego zasięgu auta. Przeliczenie tych danych na jeden kilometr pozwala dokładnie ocenić, czy fotowoltaika rzeczywiście oferuje istotne oszczędności w codziennej eksploatacji pojazdu elektrycznego.
Podstawowe założenia do obliczeń
Obliczenie kosztu ładowania auta z wykorzystaniem fotowoltaika wymaga przyjęcia kilku parametrów: średniego zużycia energii przez pojazd (zwykle 15–20 kWh/100 km), kosztu instalacji PV (np. 6 kWp za około 25 000 zł), rocznej produkcji energii (około 6000 kWh) oraz czasu zwrotu inwestycji (np. 15 lat). Dodatkowo trzeba uwzględnić straty na ładowaniu, sprawność falownika oraz sposób użytkowania auta – czy ładowanie odbywa się głównie w dzień, czy w nocy. Każdy z tych czynników wpływa na końcowy koszt energii przypadający na kilometr jazdy.
Efektywność autokonsumpcji i dopasowanie zużycia
Jednym z kluczowych aspektów jest stopień autokonsumpcji energii, czyli ile z wyprodukowanego prądu zużywamy na miejscu – bez oddawania go do sieci. W przypadku instalacje fotowoltaiczne, które współpracują z wallboxem i systemem zarządzania energią, można uzyskać bardzo wysoką autokonsumpcję – nawet 70–90%, jeśli auto ładowane jest głównie w słoneczne dni w godzinach szczytu produkcji. Wtedy koszt energii rzeczywiście zbliża się do zera – uwzględniamy jedynie koszt inwestycji rozłożony w czasie. Im większy stopień autokonsumpcji, tym bardziej opłacalne jest ładowanie z własnej instalacji.
Przeliczenie inwestycji PV na koszt kilometra
Załóżmy, że samochód zużywa 17 kWh/100 km, a roczna produkcja instalacji to 6000 kWh. Pozwala to przejechać około 35 000 km rocznie. Jeśli koszt systemu wyniósł 25 000 zł i ma się zwrócić w ciągu 15 lat, to roczny koszt energii to około 1667 zł. Przy takim założeniu, koszt 1 kWh to mniej niż 0,28 zł, a koszt 1 km jazdy – około 4,8 grosza. W przypadku instalacji takich jak fotowoltaika, liczby te mogą być jeszcze korzystniejsze, jeśli pojazd ładowany jest w pełni z nadwyżek produkcyjnych, a użytkownik korzysta z taryf prosumenckich lub magazynu energii, zwiększającego efektywność zużycia.
Wpływ stylu jazdy i infrastruktury
Rzeczywisty koszt kilometra zależy także od stylu jazdy oraz lokalnych warunków – jazda miejska zużywa mniej energii niż autostradowa, a korzystanie z ogrzewania czy klimatyzacji zwiększa zużycie. Ponadto, instalacje fotowoltaiczne połączone z magazynami energii mogą jeszcze bardziej obniżyć koszt ładowania – zwłaszcza gdy pozwalają unikać poboru z sieci w godzinach drogich taryf. Trzeba jednak pamiętać, że koszt magazynu również trzeba rozłożyć w czasie, co wpływa na końcową kalkulację. W praktyce, najbardziej ekonomiczna jest jazda oparta o dzienną produkcję PV i ładowanie w godzinach maksymalnej generacji energii.
Czy „darmowe ładowanie” to mit?
Choć często mówi się o darmowym ładowaniu z PV, warto podkreślić, że energia nigdy nie jest całkowicie bezpłatna – zawsze towarzyszy jej koszt inwestycyjny i amortyzacja sprzętu. Fotowoltaika pozwala jednak znacząco obniżyć koszt energii w porównaniu do ładowania z publicznych stacji AC lub DC, gdzie ceny wahają się od 1,5 do 3 zł za 1 kWh. W przeliczeniu na 100 km oznacza to koszt nawet 30–50 zł, podczas gdy domowe ładowanie z PV może zamknąć się w 5–8 zł – a przy wysokiej autokonsumpcji nawet poniżej tej wartości. To czyni energię z PV najtańszym i najbardziej przewidywalnym źródłem ładowania auta w długiej perspektywie.
Ładowanie auta elektrycznego z domowej instalacji PV może kosztować zaledwie kilka groszy za kilometr, jeśli system jest dobrze zaprojektowany, a energia efektywnie wykorzystywana na miejscu. Ostateczny koszt zależy od wielu czynników – zużycia pojazdu, wielkości instalacji, stylu jazdy i obecności magazynu energii. Jednak jedno jest pewne: instalacje fotowoltaiczne pozwalają znacząco obniżyć koszty eksploatacji pojazdu i zwiększyć niezależność energetyczną użytkownika.